Dizel motorlu araçların neredeyse vazgeçilmez otomatik şanzımanı çift kavramalı otomatik şanzımanlardır. Dizel motorların çalışma karakteristikleriyle pek uyumlu olmayan CVT ve tork konvertörlü tam otomatik şanzımanlar yerine, çift kavramalı yarı otomatik şanzımanlar kullanılmaktadır. Dizel motora uyumludur ve yakıt tüketimini aşağı çeker.
Dizel araçlarda çok yaygın olarak iki temel tip yarı otomatik şanzıman kullanılır: Tek kuru kavramalı otomatikleştirilmiş yarı otomatik şanzıman, çift kuru kavramalı yarı otomatik şanzıman ve çift ıslak kavramalı yarı otomatik şanzıman.
Tek kuru kavramalı otomatikleştirilmiş yarı otomatik şanzımanlar:
Aslında manuel şanzımanın otomatikleştirilmiş (robotize) versiyonlarıdır. Fiat dualogic, Opel Easytronic, Toyota Multimode-MMT-M/M, Peugeot – Citroen ETG5 – ETG6 Şanzıman buna örnektir. Oldukça düşük yakıt tüketimi verilerine ulaşılabilir. Fakat vites geçişleri oldukça hissedilir seviyededir. Fiat’ın tek kuru kavramalı dualogic şanzımanında da durum böyledir. Ayrıca arıza olasılığı daha fazladır.
Çift kuru kavramalı yarı otomatik şanzımanlar:
Vites geçiş hissi minimumdur ve çok hızlı vites değişimi gerçekleştirilebilir. Ekstra yakıt sarfiyatına sebep olmazlar, bu sebeple oldukça ekonomik bir kullanım sunarlar. Çift baskı balata, çift şanzıman giriş mili sayesinde, vitesler önceden seçilir ve vites değişimi sırasında sadece kavrama değiştirilir. Kavrama balataları kuru tip olduğundan zamanla aşınır, bu durumda boşluk servis tarafından ayarlanması gerekir, ya da sistem kendiliğinden boşluğu ayarlayabilir. Kavrama balataları bittiğinde değiştirilmesi gerekir. Fiat DCT, Renault EDC, Audi Volskwagen DSG gibi şanzımanlar buna örnektir.
Ana konu için (Bkz: Çift Kavramalı Şanzımanlar ve Çeşitleri)
Fiat DCT Otomatik Şanzıman Nedir? (Fiat DCT Çift Kavramalı Şanzıman)
Bu bir yarıotomatik şanzımandır. Fiat’ın multijet dizel motorlu otomobillerde kullandığı kuru çift kavramalı yarı otomatik şanzımana DCT şanzıman denir. DCT, Dual Clutch Transmission: Çift Kavramalı Şanzıman anlamına gelir. FCA (Fiat Chyrsler Automobiles) grubu, bu şanzımanı bir çok dizel otomobilde kullanmaktadır. Türkiye’de ise Fiat Egea Multijet araçlarda kullanımıyla dikkat çekmiştir. 6 vitesli çift kavramalı bu şanzıman, multijet dizel motorla uyumlu ve vites geçişleri akıcıdır. Ayrıca az yakmasıyla meşhur multijet motorla, yine düşük yakıt tüketimi sağlayan DCT şanzıman, kullanıcılar için tercih sebebi olmaktadır. B ve C sınıfı FCA (Fiat Chyrsler Automobiles) grubu otomobillerinde DCT şanzıman kullanılmaktadır.
DCT otomatik şanzımanın ürün kodu DDCT C635’dir. DCT ismiyle Fiat otomobillerde, TCT (Twin Clutch Transmission: İkiz Kavramalı Şanzıman) ismiyle Alfa Romeo otomobillerde, DDCT (Dual Dry Clutch Auto Transmission: Çift Kuru Kavramalı Şanzıman) ismiyle de Dodge otomobillerde kullanılmaktadır.
Fiat DCT şanzımanın üreticisi yine Fiat’tır. FPT (Fiat Powertrain Technologies: Fiat Güç aktarma organları Teknolojileri) tarafından geliştirilmiştir. Fiat (FPT) bu şanzımanı geliştirirken Magneti Marelli ve BorgWarner gibi dev üreticilerle birlikte çalışmıştır. Kontrol sistemlerini Magneti Marelli üretirken, hidrolik modülü ve ve şanzıman kontrol ünitesi BorgWarner tarafından üretilmektedir. DCT şanzıman 350 Nm tork aktarabilmektedir.
DCT şanzımandaki kuru çift kavrama (baskı-balata) LuK firması tarafından üretilmektedir.
Fiat DCT Şanzıman Özellikleri (Fiat DCT Şanzıman Nasıldır?)
Fiat’ın tek kavramalı Dualogic şanzımanından sonra bu şanzıman çok daha iyi ve konforlu çalışmaktadır. Hızlı, sarsıntısız vites geçişleri sunmaktadır. Arkasında BorgWarner ve Magneti Marelli gibi otomotiv teknoloji üreticilerinin olması olumludur.
Yakıt ekonomisi sunan bir şanzımandır. Zaten tüm kuru çift kavramalı şanzımanlar (DCT, EDC, DSG) bu yönleriyle ön plana çıkmaktadır.
DCT şanzıman arızası ve problemi bakımında incelenirse, servislerde bugüne kadar henüz bir şikayet olmadığı söylenebilir.
Fiat egea dizel otomatik (dct şanzımanlı) araçların ticari taksi olarak kullanıldığı görülmektedir. Yaklaşık ilk 60 bin kilometre boyunca şanzımanın hiç sorun çıkarmadığı, yakıt tüketiminin gayet iyi olduğu görülmüştür. Zamanla şanzımanın kalitesi daha iyi anlaşılacaktır.
Fiat DCT Şanzıman Nasıl Çalışır?
DCT şanzımanın çalışma prensibi diğer tüm çift kuru kavramalı şanzımanlar gibi. İki adet karşılıklı baskı balata var; iki adet balata (kavrama diski) göbekten iki ayrı giriş miline bağlıdır. İki ayrı giriş mili üzerinde farklı vites dişlileri vardır. Örneğin birinde 1-3-5 vitesleri, diğerinde 2-4-6-geri vitesler gibi. Örneğin araç 2. Viteste giderken ve hızlanıyorken, sistem diğer boştaki mile bağlı 3. Vites senkromeçini önceden kavraştırıyor, vites değişimi sırasında sadece kavrama değişiyor, yani 2 adet kavrama karşılıklı paslaşıyor.
Şanzımanın dişli grubu, manuel şanzımanla aynıdır. Vites değiştirme çatallarını (manşon) elektrohidrolik valflerin kumanda ettikleri kollar hareket ettirerek, senkromeçleri kaydırıyor ve vites geçiriyor veya vitesten çıkarıyor. Debriyaja ayırma işlemi de yine elektrohidrolik (selenoid) valfler kumandasında, iki adet debriyaj ayrıma çatalının kumanda edilmesiyle sağlanıyor. Tüm bu sistemleri hareket ettiren hidrolik basınç, bir elektrikli motorla çalışan hidrolik pompa (elektrikli ATF pompası) tarafından üretiliyor.
Ana konu için (Bkz: Çift Kavramalı Şanzımanlar ve Çeşitleri)
Yorumlar
Yorum Gönder