Motor Kompresyon Kaçağının Sebepleri ve Islak Kompresyon Testi

(Kuru ve ıslak kompresyon testinin yapılışı)

Bölüm 1 - 2

Islak Kompresyon Testi Nasıl Yapılır ?

Yağ ile yapılan ıslak kompresyon testinin amacı, kompresyon kaçağının piston ve piston segmanlarından mı, yoksa supap sisteminden mi olduğunu belirlemek içindir.

Silindirler içerisine bir miktar (tatlı kaşığı kadar) yağ dökülerek yapılır. Silindir içerisine yağ dökülmesinin amacı, piston ve silindir arasında kalacak yağ sayesinde, piston kaynaklı kompresyon kaçaklarının en aza indirilmesidir, böylece pistondan kompresyon kaçağı olmadığı varsayılarak kompresyon testi yapılır ve sonuçlar bu şekilde yorumlanır.

Yapılışı kuru testteki gibidir, sadece ölçümden önce sökülen buji yuvasından tatlı kaşığı (yaklaşık 15 mililitre) kadar motor yağı dökülür ve test bundan sonra yapılır. Fazla yağ dökülürse, yağ hacim kaplayacağından basıncın olması gerekenden yüksek çıkmasına sebep olabilir.

Daha önce yapılan kuru kompresyon testinin ardından yapılan ıslak kompresyon testi sonuçları karşılaştırılıp değerlendirilir.

Her silindir için kuru ve ıslak test sonuçlarına bakıldığında; Kompresyon testinin sonuçları şöyle değerlendirilebilir.

(Bkz: Kuru Kompresyon Testi ve Kompresyon Kaçağının Belirtileri)

Kompresyon Kaçağının Sebepleri ve Yorumlanması

Örneğin 1. Silindir için;

SUPAPLAR VEYA SİLİNDİR KAPAK CONTASI ARIZALI

Kuru test basıncı ile ıslak test basıncı arasında neredeyse hiç fark yoksa veya çok az fark varsa; bu durumda piston-piston segmanları-silindir (gömlek) sağlam demektir, o silindire ait supaplarda arıza veya silindir kapak contasının o kısmında yanma-sızdırma var demektir. Supaplar yanmış, aşınmış olabilir, supap yayı kırık-eğik olabilir, supap boşluk ayarı bozulmuş olabilir. Bu durum için supap arızası, silindir kapak contası arızasına göre daha olasıdır.

Supap arızası varsa, bunun en yaygın çeşitleri ise; supap boşluk ayarının bozuk olması, supapların yanmış olması, supap yaylarının eğilmesi-zayıflaması (supapları kapatamadan askıda bırakması) olabilir. Supaplarda yanma genellikle daha çok sıcaklığa maruz kaldığından egzoz supaplarında meydana gelir. Emme supapları dışarıdan hava girişiyle daha iyi soğuyabilmektedir.

PİSTON – PİSTON SEGMANLARI – SİLİNDİR (GÖMLEK) AŞINMASI

Islak test sonucuna göre 1. Silindirin basıncı kuru test sonucuna göre çok artmışsa, Örneğin 1 silindir: kuru test 100 psi, ıslak test 150 psi ölçülmüş olsun) basınç değerleri olması gereken normale değere gelmişse, bu durumda o silindirin supapları sağlam, silindir kapak contası sağlam; piston segmanları veya pistonlar veya silindir –gömlekte aşınma var demektir. Kompresyon piston silindir arasından kaçıyor demektir.

PİSTON DELİK

Nadir de olsa piston kafasında oluşabilecek bir delik, o silindir pistonunda kompresyon oluşmamasına sebep olabilir. Piston delinmesi, genellikle enjektörlerin sızdırma-damlatma yapmaları durumunda meydana gelir.

MOTOR SENTE ATLAMIŞ (SUPAP – EKSANTRİK ZAMANLAMASI BOZUK)

Islak test yapıldı ve tüm silindirlerdeki basınç, olması gerekenden düşük çıkıyor. Piston-segman-silindir aşınması yok, silindir kapak contası ve supaplar da sağlam; bu durumda eksantrik mili zamanlaması bozulmuş olabilir, yani motor sente atlamış olabilir. Sente atlamış motorda, piston üst ölü noktaya geldiğinde, supaplar tam olarak kapanmamış olacaktır, bu sebeple motorda tüm silindirler supaplardan kompresyon kaçıracaktır.

SİLİNDİR KAPAK CONTASI YANMIŞ

Kompresyon testinde basınç değerleri okunup yorumlandığında, özellikle yan yana olan iki silindirin basınçları düşükse ve bu basınç değerleri birbirlerine yakın değerlerdeyse, silindir kapak contasının bu iki silindirin olduğu yerdeki kısmı yanmış olabilir, böylece silindirin birinde oluşması gereken kompresyon (basınç), diğerine kaçıyor; yine aynı şekilde diğerinin ki de beridekine kaçıyor demektir. Bu kaçak silindir kapak contasından meydana gelmektedir.


SİLİNDİR KAPAĞI VEYA MOTOR BLOĞUNDA ÇATLAK VAR
Silindir kapağı veya silindir bloğunda (gömleklerde - silindirlerde) çatlak olması durumunda da kompresyon kaçağı meydana gelebilir, böyle bir durumda genellikle motor hararet yapar veya yağ eksiltir veya su eksiltir. Egzozdan beyaz veya mavi duman atabilir.

Bölüm 1 - 2